اين شاعر نامي در شهر قم در سنه ي ۵۳۵ هجري متولد شده است ولي چون در گنجه مدتي از عمر را بسربرده معروف به نظامي گنجه اي است کنيه اش ابومحمد وشايد نامش الياس بوده پدرش يوسف بن زکي مؤيد نام داشته ومادرش يکي از نجباي کرد بوده است برادر نظامي موسوم به قوام مطرزي درفن شعر يد طولايي داشته مهمترين اثر نظامي خمسه ي اوست ودر ساختن مجالس بزم مي توان گفت که هيچ شاعري در ايران لطيف تر از او نگفته است بلکه آن شيوه مخصوص نظامي است وبس . خمسه عبارت از منظومه هاي ذيل است

۱-مخزن الاسرار که حدود ۵۶۱ هجري نوشته وبه ايلدگز اتابک آذربايجان تقديم گرديده است ۲- خسرو و شيرين- که تاريخ تحرير آن ۵۷۱ هجري است وبه محمد قزل ارسلان تقديم گرديده است ۳- ليلي و مجنون درسنه ي ۵۸۴ هجري به نام اختسان شروانشاه نگارش يافته است ۴- اسکندر نامه که نسخه ي اول آن را درسال ۵۸۷ هجرب به عزالدين مسعود اول اتابک موصل تقديم کرده سپس نسخه ي ثاني را به نصرة الدين ابوبکر بيشکين اتابک آذربايجان تقديم کرد ۵- هفت پيکر درسنه ي ۵۹۵ هجري بنام نصرة الدين سابق الذکر به رشته ي تحرير در آمده غير از خمسه ، نظامي غزلياتي بالغ بر بيست هزار بيت داردفوت او بين سنوات ۵۹۶-۵۹۹ هجري واقع شده است.